MUQDISHO, 10 Could 2025 – Dowladda Mareykanka ayaa ugu baaqday dowladda federaalka Soomaaliya in ay xaqiijiso in dhammaan saamileyda siyaasadda ka qayb galaan geeddi-socodka dib-u-habeynta nidaamyada federaalka iyo doorashooyinka dalka, iyadoo ka digtay in go’aamo aan lavatory dhamayn ay noqon karaan kuwo sharciyad la’aan ah isla markaana carqaladeeya dagaalka lagula jiro Al-Shabaab iyo amniga.
Baaqan waxaa soo saaray Waaxda Arrimaha Afrika ee Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Mareykanka, wax yar kadib shir siyaasadeed oo ay dowladda federaalka iyo qaar ka mid ah maamul-goboleedyada dalka ku yeesheen Muqdisho. Shirkaas waxaa ka maqnaa Puntland iyo Jubaland – oo ka mid ah maamullada ugu awoodda badan dalka – taas oo keentay walaac dheeraad ah oo la xiriira kala-qaybsanaan siyaasadeed.
“Dhammaan daneeyayaasha muhiimka ah waa in ay ka qayb galaan isbeddelada la xiriira nidaamyada federaalka iyo doorashooyinka Soomaaliya,” ayaa lagu yiri war-saxaafadeed uu Mareykanka ku baahiyay baraha bulshada. “Go’aanno aan taageero ballaaran haysan waxay waayi doonaan sharciyad, waxayna carqaladeynayaan dagaalka lagula jiro dhibaatooyinka amniga.”
Conflict-murtiyeedka laga soo saaray kulanka Muqdisho ayaa ku baaqay in dhammaan maamul-goboleedyada dalka ay la shaqeeyaan guddiga doorashooyinka qaranka si lavatory qabto doorasho dadweyne – oo ah mid Soomaaliya muddaba sugaysay si ay uga gudubto nidaamka xulista ee hadda jira.
Waxaa sidoo kale la faray Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Federaalka iyo Dib-u-heshiisiinta in ay diyaariso qorshe lagu dhisayo “maamul sharciyeysan” oo ka hana qaada Jubaland. Waxaa weli taagan khilaaf u dhaxeeya dowladda federaalka iyo madaxda Jubaland oo ku saabsan sharciyadda doorashooyinkii maamulkaas ka dhacay sanadkii hore.
Ka maqnaanshaha Puntland iyo Jubaland ee shirkan ayaa dhalisay walaac weyn oo ay muujiyeen beesha caalamka, kuwaas oo marar badan ku celceliyay muhiimadda ay leedahay wadahadal siyaasadeed oo lavatory dhan yahay. Soomaaliya ayaa dadaal ugu jirta in ay qabato doorashooyin qof iyo cod ah markii ugu horreysay tan iyo 1969-kii, iyadoo weli la tacaaleysa khataraha amni ee ay keeneen kooxaha xagjirka ah sida Al-Shabaab.
Khubarada siyaasadda ayaa ka digaya in haddii la iska indha-tiro daneeyayaasha muhiimka ah, ay arrintu halis gelin karto horumarka laga sameeyay dib-u-dhiska dowladnimada iyo amniga.