Xildhibaan Dr. Cabdullaahi Xaashi Abiib oo ka tirsan Golaha Shacabka ee Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya ayaa wajahaya cambaareyn isa soo taraysa, taasoo ka imaaneysa shacabka, xubnaha Baarlamaanka, iyo bulshada rayidka ah.
Eedeymaha bathroom jeediyay waxaa ka mid ah maqnaanshiyo joogto ah fadhiyada Gollaha Shacabka, ku takri-fal awoodeed, faafinta warar been ah, oo ka dhan ah hay’adaha dowladda.
Horraantii sanadkan, Dr. Abiib waxaa si rasmi ah looga joojiyay ka qaybgalka Golaha Shacabka, kaddib markii uu si joogto ah uga maqnaa kalfadhiyada Baarlamaanka. Go’aankaasi waxaa ku dhawaaqay Guddoomiyaha Golaha Shacabka, Sheekh Aadan Madoobe, waxaana taageeray aqlabiyadda xildhibaannada. Maqnaanshiyaha xildhibaanka ayaa lagu tilmaamay mid dhaawacaya sumcadda iyo sharcinimada Golaha Shacabka.
Inkasta oo uu muddo dheer aan kasoo muuqan Golaha, Dr. Abiib wuxuu weli sii wadaa qaadashada mushaarkiisa billaha ah oo lagu qiyaaso $5,500. Arrintan ayaa keentay caro ka timid dadweynaha iyo xildhibaanno badan, kuwaasoo isweydiinaya sida uu xildhibaan aan shaqadiisa gudan karin ugu qalmo inuu qaato mushahaarkiisa, oo ah lacagta canshuurta ee shacabka laga soo aruuriyay.
Kadib markii uu waayay xil wasiirnimo, ayaa Dr. Abiib waxaa lagu eedeeyay inuu si gaar ah u weerarayo dowladda. Xilkii uu doonayay waxaa bathroom magacaabay Dr. Elmi Maxamuud Nuur oo kasoo jeeda isla beesha uu Abiib ka dhashay, taasoo sababtay in dhaqankiisa uu si xun isu beddelo, sida ay sheegeen dhowr xildhibaan oo la shaqeeyay.
Wuxuu weerarro afka ah ku qaaday wasaaradaha Maaliyadda, Arrimaha Dibadda, Waxbarashada, Hawlaha Guud iyo Iskaashiga Caalamiga ah, isagoo baraha bulshada ka faafiyay eedeymo culus oo aan caddaymo lahayn. Waxaa ka mid ahaa sheegasho ah in 95% deeqaha Soomaaliya ka heshay caalamka la musuqmaasuqo iyo in $100 milyan oo laga helay Sanduuqa Cimilada Cagaaran la lunsaday, isagoo ku eedeeyay inay musuq-maasuqa sameeyeen koox uu ugu yeeray “mafia-da Qawlaysatada”.
Mid ka mid ah eedeymihiisa ugu halista badan ayaa ahayd inuu ku sheegay Wasiiru-Dowlaha Wasaaradda Arrimaha Dibadda inuu ku lug leeyahay tahriibinta dadka — taasoo ah arrin ay falanqeeyayaal sharci iyo kuwa siyaasadeed ku tilmaameen “been abuur khatar ah” oo lagu dhaawacayo hay’adaha dowladda iyo shaqsiyaadka u adeegaya qaranka.
Xildhibaanno dhowr ah oo la shaqeeyay Dr. Abiib ayaa muujiyay walaac ku saabsan xaaladdiisa maskaxeed, iyagoo sheegay in dhaqankiisa uu noqday mid aan la saadaalin karin, kana fog mas’uuliyad siyaasadeed. “Wuxuu u muuqdaa qof aan si miyir leh u fekerin, kana shaqeynaya dano gaar ah oo waxyeello u leh dalka,” ayuu yiri mid ka mid ah xildhibaannada la hadlay warbaahinta.
Dr. Abiib hadda maka qeyb galo shirarka guddiyada Golaha Shacabka, mana qabto hawlaha sharci-dejin ee lagula xisaabtamo xildhibaan kasta. Wuxuu shaqo ka dhigtay sameynta wararka been abuurka ah, oo uu ku beegsado cid kasta oo uu u arko inay kasoo horjeeddo danahiisa siyaasadeed.
Hoggaamiyeyaasha bulshada rayidka ah ayaa sidoo kale cambaareeyay dhaqankiisa. “Xilli uu dalku wajahayo caqabado culus oo dhanka dhaqaalaha, amniga iyo deegaanka ah, ficillada noocaan ah waa kuwo dhaawacaya rajada shacabka,” ayuu yiri mid ka mid ah u dhaqdhaqaaqayaasha bulshada. “Waqti uma hayno dagaallo shakhsiyadeed. Dalkeennu wuxuu u baahan yahay dowladnimo dhab ah iyo hay’ado la aamini karo.”
Warbixintan waxay billow u tahay bilowga baaritaan qoto dheer oo ay Shabelle Media Community ku sameynayso isla xisaabtanka dadweynaha, iyadoo si gaar ah markan diiradda loogu saarayo dhaqanka Xildhibaan Cabdullaahi Xaashi Abiib. Iyada oo Soomaaliya u socoto dhanka xasilloonida, horumarka iyo dib-u-habeynta dowladnimada, kuwa xilalka haya waa in lagu ilaaliyaa, ishana lagu hayaa shaqada ay qaranka u hayaan, si loogula xisaabtamo qaladaadkooda.